Chirâs-Simond
Chiras-Simond, Chesâlsimond
![]() |
Çt’articllo est ècrit en arpetan rouanârd / ORB lârge. | ![]() |

Chirâs-Simond | |||||
[tsi.ˈrɔ si.ˈmɔ̃] | |||||
![]() Vua du vilâjo de Chirâs-Simond depués le madin en julyèt 2022. | |||||
Gentilyiço | Chirâs-Simondês, Chirâs-Simondêseen arpetan
Casamontois, Casamontoiseen francês | ||||
---|---|---|---|---|---|
Noms arpetans | |||||
Ôtro nom arpetan | Chiras-Simond [tsi.ˈra si.ˈmɔ̃] | ||||
Nom arpetan historico | Chesâlsimond [tsi.ˌzɔ.si.ˈmɔ̃], [tsi.ˌzɒ.si.ˈmɔ̃], [tsi.ˌzo.si.ˈmɔ̃] Chésâlsimonden ORB sarrâ | ||||
Noms ètrangiérs | |||||
Nom latin (racena) | CăsālisetSigismundus | ||||
Nom francês | Chirassimont [ʃi.ʁa.si.mɔ̃] | ||||
Administracion | |||||
Règion culturâla | ![]() | ||||
Règion historica | Rouanês(dens le Biôjolês historico) | ||||
Payis | ![]() | ||||
Règion | Ôvèrgne-Rôno-Ârpes | ||||
Dèpartament | Lêre | ||||
Arrondissement | Rouana | ||||
Entèrcomunalitât | Comunôtât de comunes du Payis entre-mié Lêre et Rôno | ||||
Sendeco Mandat | Jian-Pol Jussèrmo 2020-2026 | ||||
Code postâl | 42114 | ||||
Code comena | 42063 | ||||
Dèmografia | |||||
Populacion municipâla | 399 hab. (2020 ![]() | ||||
Densitât | 37 hab./km2 | ||||
Geografia | |||||
Coordonâs | 45° 54′ 52″ bise, 4° 17′ 10″ levant | ||||
Hôtior | Min. 469 m Max. 764 m | ||||
Supèrficie | 10,69 km2 | ||||
Tipo | Comuna campagnârda | ||||
Sôl d’atraccion | Comuna en defôr de l’atraccion de les viles | ||||
Èlèccions | |||||
Dèpartamentâles | Canton du Cotiô | ||||
Lègislatives | 6éma circonscripcion | ||||
Localisacion | |||||
Geolocalisacion sus la mapa : Ôvèrgne-Rôno-Ârpes
Geolocalisacion sus la mapa : Lêre
Geolocalisacion sus la mapa : France
Geolocalisacion sus la mapa : France
| |||||
Lims | |||||
Seto Vouèbe | chirassimont.fr | ||||
changiér ![]() |
Chirâs-Simond[N 1],[V 1] [tsi.ˈrɔ si.ˈmɔ̃] (Chirassimont [ʃi.ʁa.si.mɔ̃] en francês) est na comuna[V 2] francêse[V 3] et arpetana du Rouanês dens le Biôjolês historico, que sè trôve dens le dèpartament de Lêre[T 1] en règion Ôvèrgne-Rôno-Ârpes.
Los habitents du vilâjo[V 4] s’apèlont los Chirâs-Simondês [lo tsi.ˈrɔ si.mɔ̃.ˈde] et les Chirâs-Simondêses [lə tsi.ˈrɔ si.mɔ̃.ˈdeː.zə].
Geografia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Le bôrg de la comuna sè trôve dens na gota[V 5] entre-mié quatro torrâls[V 6] de les montagnes de Madin[T 2] u vent[V 7] du Rouanês.
Toponimia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Le nom de la comuna est composâ du latin CĂSĀLIS (« de mêson ») — d’ont que[V 8] vint l’arpetan chesâl[V 9] (« ruines (d’una mêson), mâltrua mêson ») — et SIGISMUNDUS (« Simond »), que vôt dére « ruines, mâltrua mêson a Simond ».
Pendent le Moyen Âjo, le nom arpetan d’origina — Chesâlsimond [tsi.ˌzɔ.si.ˈmɔ̃] — sè change per èchanjo de la premiére partia du nom « chesâl » per la parola[V 10] arpetana chiras, chirâs, que côse arriér-més le changement de sa significacion (« chiras a Simond »)[N 2].
Cultura locâla et patrimouèno[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Endrêts et monuments[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- los réstos de la tor de Varelyes[T 3] du XIVémo siècllo, fotu bâs en 1570 ;
- l’égllése Sant-Bartôd[T 4],[V 11] du XVémo siècllo, rebâtia en 1891.
Vêre étot[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Bibliografia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Liems de defôr[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Notes et rèferences[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Notes[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Disont arriér-més Chiras-Simond [tsi.ˈra si.ˈmɔ̃] en ôtros patouès arpetans.
Les ôtres vês, s’apelâve Chesâlsimond [tsi.ˌzɔ.si.ˈmɔ̃], [tsi.ˌzɒ.si.ˈmɔ̃] ou [tsi.ˌzo.si.ˈmɔ̃] d’aprés los patouesants, qu’ècrisont étot « Chésâlsimond » en grafia sarrâ. - Chasalsymont en 1203-1215.
Chasal Symont en 1225.
Chasalz Symont en 1287.
Chazalsimont en 1287.
Chassalsimont en 1321.
Chesalsimet en 1362.
Chaselcimont en 1369.
Chasasimont, Chasauczimont en 1378.
Cheralsymont en 1391.
Chassasimont a la fin du XIVémo siècllo.
Cherassimont en 1410.
Chesasymon en 1418.
Cheranssimon en 1427.
Chirat Simon en 1470.
Charassimon u XVémo siècllo.
Chirassimon en 1553.
Chirassimont en 1614.
Chira Simon u XVIIIémo siècllo.
Noms d’endrêt[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Prononciê [ˈlɑˑɛ.ri] (la Loire en francês).
- Prononciê [mɔ̃.ˈta.ɲə d‿ma.ˈdɛ̃] nom colèctif (les monts de Tarare en francês).
- Prononciê [tør d‿va.ˈriː.jə] (la tour de Vareille en francês), qu’ècrisont arriér-més « la tœr de Varélyes » en grafia sarrâ.
- Prononciê [e.ˈliː.zi sã bar.ˈto] (l’église Saint-Barthélemy en francês), qu’ècrisont étot « l’églése Sant-Bartôd » en grafia sarrâ.
Vocabulèro[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
— Enfocajon et rèferences[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Varianta rouanârda [vɥa] de « viua » f.
- « depués » [də.ˈpy] prèp est la parola rouanârda por « dês » prèp.
- « madin » [ma.ˈdɛ̃] m est la parola rouanârda por « levant » m.
- Varianta rouanârda [kɔ.ˈmyː.nə] de « comenes » fpl.
- Varianta rouanârda [ˈviː.lə] de « veles » fpl.
- Varianta rouanârda [jã] de « lims » mpl.
- Varianta rouanârda [var] de « vâl » f.
- Varianta rouanârda [rə.trãs.ˈkriː.ti] de « retranscrita » pp f.
— Tèxto[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- « les ôtres fês » [lə.ˈz‿ɔː.trə vɑˑɛ] loc adv est le parlar rouanârd por « los ôtros côps » loc adv.
- Varianta rouanârda [kɔ.ˈmyː.na] de « comena » f.
- Varianta rouanârda [frã.ˈseː.zi] de « francêsa » a f.
- Varianta rouanârda [vi.ˈlaːdz] de « velâjo » m.
- « gota » [ˈɡœ.ta] (gœta en grafia sarrâ) f est la parola rouanârda por « valon » m ou « combèta » f.
Varianta rouanârda [sa.ˈrɔ] de « sarrâye » a f. - « torrâls » [tœ.ˈrɔ] (tœrrâls en grafia sarrâ) m est la parola rouanârda por « molârs » mpl ou « sucs » mpl.
- « vent » [vɛ̃] m est la parola rouanârda por « mié-jorn » m.
- « d’ont que » [ˈd‿ɔ̃.k‿] loc adv entèrrog est le parlar rouanârd por « de yô que » loc adv entèrrog.
- Varianta rouanârda [tsi.ˈzɔ] (chésâl en grafia sarrâ) de « chesâl » m.
- « parola » [pa.ˈrœː.la] (parœla en grafia sarrâ) f est la parola rouanârda por « mot » m.
- Varianta rouanârda [sã bar.ˈto] de « Sant-Bartelomé » m.
Rèferences[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
— Principâles[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Prononciacion en arpetan rouanârd de la Vâr de la reviére de Tarâro retranscrite d’aprés la nôrma AFE.
- (fr) F.E.D. de l’Ècllèriê, Chansons, Contes, Poésies de Traditions Populaires du Val de Turdine. bilingue, Tarâro, Imprimerie Vignon & Cie, 1985, p. 109 (liére en legne).
- (fr) Grande encyclopédie du Forez et des communes de la Loire. Roanne et son Arrondissement, Le Cotiô, Horvath, 1984, p. 477.
— Toponimiques[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- (fr) Jian-Èdmê Duforn, Dictionnaire topographique du Forez et des paroisses du Lyonnais et du Beaujolais formant le département de la Loire, Mâcon, Protat, 1946, col. 214-215 (liére en legne).
- (fr) Ana-Marie Vôrpâs, Gllôdo Michiél, Noms de lieux de la Loire et du Rhône. Introduction à la toponymie, Paris, Bonneton, 1997, p. 169.
- (fr) Èrnèst Nègro, Toponymie générale de la France. Étymologie de 35.000 noms de lieux. Volume III. Formations dialectales (suite) et françaises. Errata et addenda aux trois volumes, Geneva, Droz, 1998, p. 1405, nô 25733.
— Suplèmentères[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]