Bèlaroche
Vers-Vères
![]() |
Çt’articllo est ècrit en arpetan biôjolês / ORB lârge. | ![]() |
Bèlaroche[N 1],[V 1] [bɛl.ˈrœːts][N 2] (Belleroche [bɛl.ʁɔʃ] en francês) est unna[V 2] comuna[V 3] francêse[V 4] et arpetanna[V 5] du Rouanês dedens[V 6] le Biôjolês historico, que sè trôve dens[V 7] le dèpartement[V 8] de Lênre[T 1] en[V 9] règion Ôvèrgne-Rôno-Ârpes.
Los habitents[V 10] du velâjo s’apèlont los Bèlarochons [lo bɛl.rø.ˈtsɒ̃ː] et les Bèlarochones [le bɛl.rø.ˈtsœːn][N 3].
Geografia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Le buerg[V 11] de la comuna sè trôve sus le replat d’un torrâl[V 12] qu’est d’amont la reva[V 13] drête[V 14] de Botorèt[T 2] u cuer[V 15] des monts du Hiôt-Biôjolês a la bise du Rouanês.
Toponimia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Le nom de la comuna vint du latin *BELLA RŪPIS (« brâva parê de rochiér[V 16] »).
Le muet[V 17] latin *RŪPIS — il est[V 18] le gènitif singuliér de RŪPĒS — at étâ remplacien[V 19] pendent[V 20] le Moyen Âjo[V 21] per le muet bâs latin *ROCCA (« roche, rochiér ; endrent fortifeyen, châtél[V 22] »), d’ont que[V 23] vint le muet viely arpetan *rochi (« roche, rochiér »)[N 4].
Le nom arpetan d’origina — Vers-Vères [ve.ˈveːr] — vôt dére « vers[V 24] los (mondos a la famelye) Vères ».
Cultura locâla et patrimouèno[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Endrents et monuments[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- l’égllése Sant-Jian-Baptisso[T 3],[V 25] de 1829 ;
- le tunèl des Ècharmiôs[T 4], metâ[V 26] en sèrviço en 1900 ;
- le col des Ècorbêns[T 5].
Hèraldica[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Vêr étot[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Bibliografia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Liems de dehôr[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Notes et rèferences[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
Notes[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Ècrisont arriér-més « Bèlerœche » ou ben « Bèleroche » en grafia sarrên.
S’apelêt avèrti Vers-Vères [ve.ˈveːr]. - Prononçont étot [bɛl.ˈrɔːts], [bɛ.la.ˈrɔː.tsi] ou ben [bɛl.ˈroːts] — des côps [bal.ˈrɔːts] ou ben [ba.la.ˈrɔː.tsi] — d’aprés los patouesants.
- Ècrisont arriér-més « los Bèlerœchons et les Bèlerœchœnes » en grafia sarrên.
- Rocam en 993-1048.
Bella Rochi en 1188-1192.
Bella Rocha en 1245.
Vayveres en 1249 et 1318.
Bale Roche en 1340.
Bellaruppe u XIVémo siècllo.
Belle Rupis en 1412.
Belleroche u XVIIIémo siècllo.
Noms d’endrent[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Prononciê [lɒ̃ːr] (la Loire en francês).
- Prononciê [bɔ.tu.ˈre] (le Botoret en francês).
- Prononciê [e.ˈɡliːz sã ˌdzã.ba.ˈtiːs] (l’église Saint-Jean-Baptiste en francês), qu’ècrisont étot « l’églése Sant-Jian-Baptisso » en grafia sarrên.
- Prononciê [ty.ˈnɛl de.z‿e.tsar.ˈmjɔ] (le tunnel des Écharmeaux en francês).
- Prononciê [kœl de.z‿e.kør.ˈbɒ̃ː] (le col des Écorbans en francês), qu’ècrisont arriér-més « le cœl des Ècœrbêns » en grafia sarrên.
Vocabulèro[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
— Enfocajon et somèro[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Varianta biôjolêse [mɒ̃.ˈzɒ̃ː kø.ˈmyːn] (mênson cœmuna en grafia sarrên) de « mêson comena » loc nom f.
- Varianta biôjolêse [sa.ˈrɒ̃] de « sarrâye » a f.
- Varianta biôjolêse [di.ˈjo] (déhôr en grafia sarrên) de « defôr » m.
- Varianta biôjolêse [de] (devant unna voyèla [de.z‿]) de « de les » art fpl.
- Varianta biôjolêse [ɛ.ˈdrə̃] (èndrents en grafia sarrên) de « endrêts » mpl.
- Varianta biôjolêse [vɒ] de « vêre » v tr.
- Varianta biôjolêse [jã] de « lims » mpl.
- Varianta biôjolêse [re.fə.ˈrɛs] (rèferènces en grafia sarrên) de « rèferences » fpl.
- Varianta biôjolêse [nɒ̃ː d‿ɛ.ˈdrə̃] (noms d’èndrent en grafia sarrên) de « noms d’endrêt » loc nom mpl.
— Tèxto[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- « avèrti » [a.var.ˈti] adv est le muet biôjolês por « los ôtros côps » loc adv.
- Varianta biôjolêse [ə̃n] de « na » art endèf f.
- Varianta biôjolêse [kø.ˈmyːn] (cœmuna en grafia sarrên) de « comena » f.
- Varianta biôjolêse [frã.ˈseːz] de « francêsa » a f.
- Varianta biôjolêse [ar.pə.ˈtãn] de « arpetana » a f.
- Varianta biôjolêse [də.ˈdɛ] (dedèns en grafia sarrên) de « dedens » prèp.
- Varianta biôjolêse [dɛ] (dèns en grafia sarrên) de « dens » prèp.
- Varianta biôjolêse [de.par.tə.ˈmɛ] (dèpartemènt en grafia sarrên) de « dèpartament » m.
- Varianta biôjolêse [ɛ] (èn en grafia sarrên) de « en » prèp.
- Varianta biôjolêse [a.bi.ˈtɛ] (habitènts en grafia sarrên) de « habitents » mpl.
- Varianta biôjolêse [bwø] de « bôrg » m.
- « torrâl » [tø.ˈrɔ] (tœrrâl en grafia sarrên) m est le muet biôjolês por « molâr » m ou ben « suc » m.
- Varianta biôjolêse [rəv] de « riva » f.
- Varianta biôjolêse [draːt] de « drêta » a f.
- Varianta biôjolêse [tʃœr] de « côr » m.
- Varianta biôjolêse [rø.ˈtsje] (rœchiér en grafia sarrên) de « rochiér » m.
- Varianta biôjolêse [mwø] de « mot » m.
- Varianta rouanârda [j‿e] de « o est » loc v.
- Varianta biôjolêse [rɛ.ple.ˈsjə̃] (rèmplècien en grafia sarrên) de « remplaciê » pp m.
- Varianta biôjolêse [pɛ.ˈdɛ] (pèndènt en grafia sarrên) de « pendent » prèp.
- Varianta biôjolêse [mɔ.ˈjɛn aːdz] (Moyèn Âjo en grafia sarrên) de « Moyen Âjo » loc nom m.
- Varianta biôjolêse [rœːts] (rœche en grafia sarrên) de « roche » f.
Varianta biôjolêse [ɛ.ˈdrə̃] (èndrent en grafia sarrên) de « endrêt » m.
Varianta biôjolêse [for.ti.ˈfjə̃] de « fortifiâ » a m. - « d’ont que » [ˈd‿ɔ̃.k‿] loc adv entèrrog est le parlement biôjolês por « de yô que » loc adv entèrrog.
Varianta biôjolêse [par.lə.ˈmɛ] (parlemènt en grafia sarrên) de « parlament » m. - « vers » [ve] prèp est le muet biôjolês por « chiéz » prèp.
- Varianta biôjolêse [sã ˌdzã.ba.ˈtiːs] de « Sant-Jian-Baptisto » m.
- Varianta biôjolêse [me.ˈtɔ] de « betâ » pp m.
Rèferences[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
— Principâles[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- Prononciacion en arpetan biôjolês de Bèlaroche retranscrita d’aprés la nôrma AFE.
- (fr) Gusto a Combi, Dictionnaire du patois de Belleroche (Loire), Dijon, 1994, pp. 65, 298 [→ Bèle + reutse] et 399.
- (fr) Domenico Stich, Francoprovençal. Proposition d’une orthographe supra-dialectale standardisée [PDF], Tèsa de doctorat, Univèrsitât Paris-Sorbona, 2001, p. 492.
- (fr) Domenico Stich, Dictionnaire francoprovençal-français et français-francoprovençal, Tonon, Le Carré, 2003, pp. 162 et 394.
- (fr) Grande encyclopédie du Forez et des communes de la Loire. Roanne et son Arrondissement, Le Cotiô, Horvath, 1984, pp. 58-59.
— Toponimiques[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]
- (fr) Jian-Èdmê Duforn, Dictionnaire topographique du Forez et des paroisses du Lyonnais et du Beaujolais formant le département de la Loire, Mâcon, Protat, 1946, col. 51-52 (liére en legne).
- (fr) Èrnèst Nègro, Toponymie générale de la France. Étymologie de 35.000 noms de lieux. Volume Ier. Formations préceltiques, celtiques, romanes, Geneva, Droz, 1990, p. 87, nô 1616 (liére en legne).
- (fr) Ana-Marie Vôrpâs, Gllôdo Michiél, Noms de lieux de la Loire et du Rhône. Introduction à la toponymie, Paris, Bonneton, 1997, pp. 14, 62 et 105.
— Suplèmentères[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]