Aller au contenu

Fôrma de Montbréson

De Vouiquipèdia, l’enciclopèdia abada.
Quél[V 1] articllo est ècrit en arpitan[V 2] forésien / ORB lârge. L’armoueria de los comtos de Forês


Pâge d’éde sus l’homonimia Por los articllos homonimos, vêde Fôrma.
Fôrma de Montbréson.

La fôrma de Montbréson [ˈfur.ma də mɔ̃.bri.ˈzɔ̃][N 1] (la fourme de Montbrison en francês, la forma de Montbrison en occitan) est l’apelacion d’origina d’un fromâjo francês fabrecâ dempués[V 3] lo VIIIémo siècllo dens les Hôtes Chârmes[T 1],[V 4] — una partia de les montagnes du Sêr — a més de 1 000 m d’hôt[V 5] en Forês, surtot dens lo dèpartament de Lêre. Quél fromâjo a pâta pèrreselyêe vint d’una transformacion de lats[V 6] de vache crus ou pâstorisâs et tire son nom de la vila[V 7] de Montbréson. Quel’apelacion[V 8] est comèrcialament presèrvâ per un’AOC dempués 1972 et un’AOP dempués 2010.

En 2018, la fôrma de Montbréson est enscrite[V 9] a l’enventèro du patrimouèno culturâl imatèrièl en France et sus la lista du patrimouèno culturâl imatèrièl de l’UNÈSCÔ[1].

Son mèlyor temps de consomacion s’ètend dempués lo mês d’octobro tant qu’u mês d’avril[2].

Vint d’un tèrritouèro lambelisâ coma[V 10] « Endrêt remarcâblo du gôt » per lo ministèro de l’Agricultura[3].

Dèscripcion[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

O est un fromâjo de lat de vache[V 11], a pâta pèrreselyêe, d’un pêds moyen que fét entre-mié 2,1 et 2,7 kg en gènèrâl.

Zona de produccion[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Contrèrament a son homologo la fôrma d’Embèrt, la fôrma de Montbréson est fête[V 12] dens una zona relativament concentrâ[V 13] geograficament (montagnes du Sêr)[4] :

Vêre âssé[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Wikimedia Commons propôse de documents multimèdia libros sus la fôrma de Montbréson.

Bibliografia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Liems de defôr[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Notes et rèferences[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Notes[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  1. Lo [r] roulâ est aprés étre remplaciê per lo [ʀ] râcllo dens la prononciacion locâla de l’arpitan.

Noms d’endrêt[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  1. Prononciê [ˌoː.tə.ˈʃoː.mə] ou [ˌoː.tə.ˈʃɒːr.mə] (les Hautes Chaumes en francês, las Nautas Chaumas en occitan).
    Lo nom vint du prèlatin CALMIS (« hôtior dènudâ, platél dèsèrt, tepa »).

Vocabulèro[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

— Somèro[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  1. Varianta forésièna [o.ˈsi] de « asse-ben », « avouéc » et « étot » adv.
  2. Varianta forésièna [jã] de « lims » mpl.

— Tèxto[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  1. Varianta forésièna [ko] ou [ke] (devant na voyèla [kə.l‿]) de « cél » a dèm m.
  2. Varianta forésièna [ar.pi.ˈtã] de « arpetan » m.
  3. « dempués » [dɛ̃.ˈpø] prèp est lo mot forésien por « dês » prèp.
  4. Varianta forésièna [de.ny.ˈda] ou [de.ny.ˈdɒ] de « dènudâye » a f.
  5. Varianta forésièna [d‿o] ou [d‿oː] de « de hiôt » loc a env.
  6. Varianta forésièna [le] (làts en grafia sarrâ) de « lacéls » mpl.
    Varianta forésièna [sa.ˈra] ou [sa.ˈrɒ] de « sarrâye » a f.
  7. Varianta forésièna [ˈvi.la] de « vela » f.
  8. Varianta forésièna [kə.l‿] devant una voyèla de « cela » pron dèm f.
  9. Varianta forésièna [ɛ̃s.ˈkriː.tɪ] de « enscrita » a f.
  10. Varianta forésièna [ˈku.ma] ou [ˈkɔ.ma] de « coment » ou « ‘ment » prèp.
  11. Varianta forésièna [le] (làt en grafia sarrâ) de « lacél » m.
  12. Varianta forésièna [feː.tɪ] de « fêta » a f.
  13. Varianta forésièna [kɔ̃.sɛ̃.ˈtra] ou [kɔ̃.sɛ̃.ˈtrɒ] de « concentrâye » a f.
  14. Varianta forésièna [ku.ˈmy.nə] ou [kɔ.ˈmy.nə] de « comenes » fpl.

Rèferences[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

— Principâles[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

— Suplèmentères[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  1. (fr) « La fourme de Montbrison, un fromage désormais inscrit au patrimoine culturel immatériel national de l’Unesco », dessus francetvinfo.fr (viu lo 9 de novembro 2018).
  2. (fr) « Manger du reblochon l’été, du mont-d’or l’hiver : quelle saisonnalité pour les fromages ? », Le Monde.fr,‎ (en legne, viu lo 5 de novembro 2021).
  3. (fr) « Fourme de Montbrison, fromage à pâte persillée de la Loire », dessus fourme-de-montbrison.fr (viu lo 4 d’octobro 2015).
  4. (fr) Cayér de les charges de l’AOP « fourme de Montbrison » enregistrâ a la Comission Eropèèna.