Aneviérs (comuna)

De Vouiquipèdia, l’enciclopèdia abada.
(Redirigiê dês Aniviérs)
Cél articllo est ècrit en arpetan supradialèctâl / ORB lârge. Lo blâson panarpetan


Chandolin.

Aneviérs est una comena suissèssa et arpetana du quenton du Valês.

Sè trôve dedens lo District de Siérro.

Per sa supèrficie, ’l est, aprés Comba de Bâgno, la seconda comuna de Valês, avouéc un tèrritouèro de 243 kilomètros carrâs.

Lengouistica[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

U levant de la vâl, sus la chêna de montagnes de Bèla-Tôla, est la legne de la frontiére lengouistica de l’Arpetan – et pués enqu’houé lo francês – vers lo Tuche valêsan.

Lo patouès arpetan d’Aneviérs est la lengoua tradicionâla du payis.[1][2]

Ancianas comunes et velâjos dedens la comuna d’Aneviérs[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Vissoie.

Ancianes comunes[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  • Ayer
  • Chandolin
  • Grimentz
  • Sent-Jian
  • Sent-Luc
  • Vissoie

Ôtres velâjos[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  • Zinal
  • Mission
  • Mottec
  • Mayoux
  • Cuimey
  • Pinsec
  • Fang
  • Soussillon
La Dent Bllanca.
La Navisence pres Zinal.
Lo barâjo de Moiry et, u fond, lo gllaciér de Moiry et la Dent Bllanca.

G·eografia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

La comuna d’Aneviérs s’épate dedens la Comba d’Aneviérs qu’est na comba latèrâla de la comba du Rôno. La vâl est u câaro des Arpes pennines.

Quatro montagnes u torn de la vâl ont una hôtior de ples de 4000 mètros: lo Weisshorn (4505 m), lo Zinalrothorn (4221 m), lo Ober-Gabelhron (4063 m) et la Dent Bllanca (4357 m).[3]

Lo fllevo principâl de la vâl est la Navisence, afluent de gôche du Rôno. Prés Mission, la Gougra, fllevo de la vâl de Moiry, sè jete dedens la Navisence.

A mié-jorn de la comba d’Aneviérs, dedens lo massis arpenc et sus lo fllanc a bis ou ben a cuchient des hôtes montagnes, sont doux-três grants gllaciérs: p.ègz. lo Gllaciér de Moiry, lo Gllaciér de Zinal, lo Gllaciér de Durand, lo Gllaciér du Mountet, lo Gllaciér de Moming et lo Gllaciér du Weisshorn.

A Grimentz sè trôve na stacion de sports d’hivèrn.

Pèrsonalitâts[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Vêre avouéc[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Bibliografia[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  • Edouard Desor : Le val d’Anniviers, 2002.
  • Jean-Baptiste Massy, Gérard Revey : Lexique du Patois d’Anniviers. Mòss èm patouè d’Anivyè, 2018.
  • Willy Gyr : Le Val d’Anniviers: Vie traditionnelle et culture matérielle basées sur le patois de Saint-Luc, 1994.
  • Bernard Crettaz : Nomades et sédentaires, dans le Val d'Anniviers, 1979.
  • Bernard Crettaz : Les Anniviards, barbares et civilisés, 2009.

Lims de defôr[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]


Lo logô de Commons
Wikimedia Commons propôse de documents multimèdiâ sus Aneviérs (comuna).


Notes[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  1. patois-anniviers.ch
  2. Patois contes, légendes et chansons du Val d'Anniviers, CompactDisc.
  3. Helmut Dumler, Willi P. Burkhardt : Viertausender der Alpen. 12e èd., München 2001.