Clà Riatsch

De Vouiquipèdia, l’enciclopèdia abada.
Cél articllo est ècrit en arpetan supradialèctâl / ORB lârge. Lo blâson panarpetan


Clà Riatsch ( nèssu lo 11 d’avril 1956 a Ramosch en Quenton des Gresons) est un lengouisto suisso.

Clà Riatsch

L’ére professor de Roumancho a l’Univèrsitât de Dzurique, a l'Univèrsitât de Bèrna, a l'Univèrsitât de Nôchâtél et a l'Univèrsitât de Fribôrg.

Ôvres[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Lévros[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  • Pathos und Parodie. Inversionslagen in der bündnerromanischen Literatur, Aachen, Shaker, 2015 (312 S.)
  • Die Stimmen des Windes. Zum Engadin-Mythos bei Andri Peer, Romanica Raetica 18, Chur, SRR, 2010 (211 S.)
  • «Viva il Wille!» Deutsch in Texten von Malaparte, Spinella, Revelli, Levi, Eco, Camilleri, Orelli, Aachen, Shaker-Verlag, 2007 (212 S.)
  • Mehrsprachigkeit und Sprachmischung in der neueren bündnerromanischen Literatur, Chur, Bündner Monatsblatt, 1998 (Habilitationsschrift, 446 S.)
  • Literatur und Kleinsprache. Studien zur bündnerromanischen Literatur seit 1860, Romanica Raetica 11-12, Disentis, Desertina, 1993 (zusammen mit L. Walther, 924 S.)
  • Dissertation sus Carlo Emilio Gadda (1986)
  • Lizenziatsarbeit sus Luigi Pirandello (1982)

Articles[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  • «Chara lingua...» Tradiziuns ed inversiuns en poesias da lingua rumantschas, in: ASR 132, 2019:127-159 (zusammen mit Renata Coray)
  • Mussar e laschar en la sumbriva. Luzius Keller e sia translaziun da lirica rumantscha. (Postfacziun), in: Keller, Luzius, Quarta Lingua Quadrophon. Versuche zur Übersetzung rätoromanischer Lyrik, Cuira, CER, 2018:89-99
  • Zwischen «Fahrplan» und «far plan». Zur literarischen Mehrsprachigkeit in der bündnerromanischen Literatur, in: Baumberger, Ch. / Carbone, M. / Ganzoni, A. (edd.). Sigls da lingua. Sprachsprünge. Salti di lingua. Poetiken lierarischer Mehrsprachigkeit in Graubünden, Zürich, Chronos, 2018:65-83
  • «Minchatant per üna jada / nu fa mal üna pizchada». Our dad ün relasch da Chasper Po (1856-1936), in: ASR 130, 2017:109-130
  • Der Schnee und die Zeichen, in: Quarto 44, 2017:17-26
  • «Passivas / laschan / utschels vi dal tschêl.» Ün pêr prouvas da leger vers da Dumenic Andry, in: Dumenic Andry, Sablun, Cuira, CER, 2017:93-105
  • L’ascesa in cielo dei cacciatori griogionesi, in: Leo Tuor, Settembrini. Vita e opinioni, traduzione di Walter Rosselli, Bellinzona, Edizioni Sottoscala, 2017:191-196
  • «Bun cuolp» e «sclingida sonora». Poesia illa prosa dad Andri Peer", in: Andri Peer, Prosa 1945-1985, Ganzoni, A. (ed.), Cuoira, Chasa Editura Rumantscha, 2016:562-577
  • Pathetisches und ironisches «Lob des Alten» in der bündnerromanischen Literatur, in: Vicario, F. (ed.) Ad limina Alpium. VI Colloquium Retoromanistich, Udine, Societât filologjiche furlane, 2016:427-455
  • Üna bella pulenta. Mangiar e baiver en texts rumantschs, in: ASR 128, 2015:139-162
  • Le «miserabile memorie» di Florin Lozza. Alcune impressioni, in: Florin C. Lozza, Le mie memorie, Bianconi, S. / Nussio, F. (edd.), Firenze, Franco Cesati Editore, 2015:7-21
  • Il «giuvaret stacho da sa corda». Gös satirics da Reto Caratsch, in: ASR 127, 2014:107-119
  • Fluss oder Strom? Zum Inn-Motiv in der Engadiner Lyrik, in: Piz nr. 47, 2014:32-35
  • Andri Peers «altes Romanisch», in: Darms, G. / Riatsch, C. / Solèr, C. (edd.), Akten des V. Rätoromanistischen Kolloquiums / Actas dal V. Colloqui retoromanistic, Lavin 2011, Tübingen, Francke, 2013:303-314
  • Ils menus da Giovannes Mathis, in: ASR 126, 2013:41-53
  • «Mia poesia ais ün disegn». A reguard poesia e pittüra pro Andri Peer, in: Litteratura 32, 2013:53-63/211f.
  • «Bes-chas cha vo eschat!» La be-scha illa litteratura rumantscha (2), in: Chalender Ladin 104, 2013:80-85
  • «Ils usous sun per mazzar.» La bes-cha illa litteratura rumantscha (1), in: Chalender Ladin 103, 2012:78-84
  • Luce e ombra. La poesia di Luisa Famos, in: Luisa Famos, Tutto si rinnova, Bellinzona, Casagrande, 2012:115-122
  • Figüras da la memoria illa prosa da Jon Semadeni, in: ASR 124, 2011:231-240
  • Davo tants ons, in: Oscar Peer, La rumur dal flüm, Cuira, CER, 2011:311-317
  • Ideologia linguistica e maschera satirica. Reto Caratsch e Giuseppe Gangale, in: Iliescu, M. / Siller-Runggaldier, H. / Danler, P. (eds.), Actes du XXVe Congrès International de Linguistique et Philologie Romanes (CILPR 2007), Innsbruck, 02.09.2007 – 08.09.2007, Berlin, De Gruyter, Tome VII, 2010:113-122
  • Tourismus und Touristen in der bündnerromanischen Literatur, in: Charbon, R. / Jäger-Trees, C. / Müller, D. (edd.) Die Schweiz verkaufen. Wechselverhältnisse zwischen Tourismus, Literatur und Künsten seit 1800, Zürich, Chronos, 2010:213-228
  • Sterbende Sprache, sprechende Natur. Poetische Sprachmythen in der bündnderromanischen Literatur, in: filadressa 05:09, Kontexte der Südtiroler Literatur, Monika Obrist (ed.), Edition Raetia, 2009:99-105
  • Auf der Suche nach Reichtum und Weisheit, Nachwort zu: Die Jugendjahre des Johannes Barandun (1864), Collenberg, C. (ed.), Chur, SRR, 2009:325-338
  • Den Anschluss verpasst?, in: Literatur in Romanischbünden: Tradition und Innovation, in: Viceversa 3, 2009:111-118
  • Der Magen der Alten. Zur Symbolik des Essens in der bündnerromanischen Literatur, in: Ernährung und Gesundheit in den Alpen, in: Histoire des Alpes, Storia delle Alpi, Geschichte der Alpen, 2008/13, Zürich, Chronos, 2008:61-74
  • Il «jau» en la lirica dad Andri Peer. In sondagi, in: Andry, D. / Caduff, R. / Ganzoni, A. / Riatsch, C., Invista en il project Tradiziun e moderna en la lirica dad Andri Peer, in: ASR 121, 2008:131-184, ibid. S. 169-178
  • Ün on o trais decennis? Da che temp quinta «La müdada»?, in: Ganzoni, A. / Riatsch, C. (edd.), Lectüras da «La müdada», Chur, Verlag Bündner Monatsblatt, 2008:151-158 (zusammen mit Jon Mathieu)
  • Literatur der rätoromanischen Schweiz (18.-20. Jahrhundert), in: Rusterholz, P. / Solbach, A. (edd.), Schweizer Literaturgeschichte, Stuttgart, Weimar, J.B. Metzler, 2007:497-506
  • Zücher e sal. Cuntrasts ed ambivalenzas in «Il commissari da la cravatta verda» da Reto Caratsch, in: ASR 120, 2007:47-69
  • Traditionen und Traditionsbrüche im bündnerromanischen Sprachgedicht, in: Vicario, F. (ed.), Ladine loqui. IV Colloquium Retoromanistich, Udine, Società Filologica Friulana, 2007:199-233 (zusammen mit Renata Coray)
  • Zu Andri Peers «Ars poetica», in: Versants 51, n.s., 2006:183-199
  • Jakob Christoph Heer: «Der König der Bernina». Sverguognada profanaziun, arte o artifizi, in: Chalender Ladin 97, 2007:86-93 (zusammen mit Mirta Nicolay und Rico Valär)
  • Fantastic-romantic-farmaceutic: Chasper Po e l’«Odol», in: Chalender Ladin 96, 2006:79-83
  • Stilizzazioni letterarie di un contro-discorso alpino. Alcuni esempi retoromanci, in: Mathieu, M. / Boscani Leoni, S. (edd.), Die Alpen! Les Alpes!. Zur europäischen Wahrehmungsgeschichte seit der Renaissance, Bern, Berlin, P. Lang, 2005:419-427
  • «Ina gustusa minestra?» In tschercha dad ingredienzas da «La müdada» da Cla Biert, in: ASR 118, 2005:57-91
  • Diesseits und jenseits des Stereotyps. Deutsch und Deutsches in Texten aus der italienischen Schweiz, in: Baumberger, Ch. / Kolberg, S. / Renken, A. (edd.), Literarische Polyphonien in der Schweiz, Variations, 6, Bern, Berlin, Lang, 2004:105-121
  • Ils retuorns da Joannes. Cun leger «Sco scha nüglia nu füss» da Rut Plouda, in: ASR 117, 2004:77-91
  • Cla Biert (1920-1981). Les choses qui pleurent et qui rient, in: Feuxcroisés n. 5, 2003:133-146
  • Zu Poesie und Mythos bei Andri Peer, in: Ladinia XXVI-XXVII, 2002-2003:367-377
  • Dichter, Reimer, Herausgeber: Peider Lansel und Chasper Po, in: Cudré-Mauroux, S. / Ganzoni, A. / Jäger-Trees, C. (edd.), Vom Umgang mit literarischen Quellen, Genève-Berne, Slatskine, 2002:137-157
  • «Quei ei miu joint....» . Critica e parodia da «Il pur suveran» da G. A. Huonder, in: ASR 115, 2002:115-132
  • Ein Dichter und ein Reimer? Zum Verhältnis von Peider Lansel und Chasper Po, in: Wunderli, P. / Werlen, I. / Grünert, M. (edd.), Italica-Raetica-Gallica, Festschrift Ricarda Liver, Tübingen, Basel, Francke, 2001:99-114
  • Enger Rahmen, weites Feld. Probleme bündnerromanischer Literaturkritik, in: Quarto 15/16-2001:23-29
  • «Troppo bello per il nostro paese». Parodie di testi poetici in Luigi Meneghello, in: Tra due mondi. Miscellanea di studi per Remo Fasani, Locarno, Dadò, 2000:353-376
  • Literarische Reaktionen auf puristischen Normdruck im Bündnerromanischen, in: Dazzi Gross, A.-A./ Mondada, L. (edd.), Les langues minoritaires en contexte / Minderheitensprachen im Kontext, Bulletin suisse de linguistique appliquée, 69/1, 1999:163-177
  • Der Laden und das Dorf. Zum ersten Kapitel von Cla Biert «La müdada» (1962), in: ASR 112, 1999:149-162
  • «Zu den Ziegen, pardon, zu den Zügen». Zu Sprachpolemik und Sprachspiel in Texten der italienisch- und romanischsprachigen Literatur der Schweiz, in: Text und Kritik, Sonderband IX, 1998:75-90
  • Ün rebomb? Üna sumbriva? Problems da traducziun da lirica rumantscha, in: ASR 110, 1997:87-102
  • Boden und Topos: Stereotype des «Bodenmotiv» in der romanischen Literatur, in: Rieder, P. (ed.), Bodeneigentum und Landschaftsentwicklung, Chur, Forschungsstelle für Bündner Kultur, 1997:55-63
  • Spiegelungen der sprachlichen «Fremdheit» in der romanischen Literatur, in: Caduff, C. (ed.), Figuren des Fremden in der Schweizer Literatur, Zürich, Limmat, 1997:212-227
  • Der Komiker und die Puristen. Mehrsprachigkeit und Sprachzensur im Werk von Chasper Po (1856-1936), in: Versants 27, n.s., 1995:165-183
  • Autoglossa e autotraduzione, in: Terzoli, M. A. (ed.) Le lingue di Gadda. Atti del Convegno di Basilea 10-12 dicembre 1993, Roma, Salerno, 1995:307-334
  • Funzioni espressionistiche e plurilinguismo in «Italy» di Giovanni Pascoli, in: SIT!, 3-4, 1995:153-176
  • Funktionen transkodischer Markierungen in bündnerromanischen Texten, in: Babylonia, Numero speciale, n. 1-2 (Atti del II incontro di Ascona sul plurilinguismo Monte Verità, 26-28 agosto 1993), 1994:56-67
  • Rivas e sumbrivas. Lyrik von Andri Peer auf deutsch und italienisch, in: QUARTO 3, Oktober 1994:54-57
  • Bündnerromanische Literatur, in: Gsteiger, M. (ed.), Das Bild der Stadt in den Literaturen der Schweiz, Bern, Berlin, Peter Lang, 1994: 217-253
  • Gioco e satira: nota sull’opera di Giovanni Orelli / Spiel und Satire: Bemerkungen zum Werk Giovanni Orellis, in: QUARTO 1, März 1993:49-57
  • Novs möds da discuors litterar: «La Jürada» da Jon Semadeni, in: ASR 106, 1993:225-236
  • Differentas metodas d'analisar in text litterar, in: Deplazes, G., Funtaunas IV, Litteratura contemporana, Cuira, Lia Rumantscha, 1993:221-235
  • Critica litterara: ün pêr dumondas sur da sias pussibilitats e seis limits, in: Litteratura 15/1, 1992:125-140
  • «...il cartello col zu verkaufen». De la fonction des inserts en langue étrangère dans «Il giuoco del Monopoly» (1980) de Giovanni Orelli, in: Ecriture 37, 1991:118-130
  • Descripziun narratologica e valütaziun estetica. Ün pêr dumondas a proposit da «Il vischi alv sil laghet blau» da U. G. G. Derungs, in: Litteratura 14, 1991:227-248
  • Né sistema né periodico: appunti per la lettura di «Il sistema periodico» di Primo Levi, in: Esperienze letterarie, Anno XVI, n. 4, 1991:65-81 (zusammen mit V. Gorgé)
  • Zur deutschen Übersetzung von C. E. Gaddas «L’Adalgisa», in: Colloquium Helveticum 14, 1991:53-76
  • Tra connotazione e metalinguistica: la «funzione letteraria gaddiana», in: Autografo 14, 1988:37-73

Editions[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

  • Andri Peer, Essais, correspondenza e critica 1947-1994, Romanica Raetica 19, Cuira, SRR, 2011 (zusammen mit Dumenic Andry, Renzo Caduff und Annetta Ganzoni)
  • Lectüras da «La müdada» da Cla Biert, Chur, Verlag Bündner Monatsblatt (zusammen mit Annetta Ganzoni)
  • Andri Peer, Poesias, Cuoira, Desertina, 2003
  • Chasper Po, Rimas, Schlarigna, UdG, 1996 (zusammen mit Göri Klainguti)

Lims èxtèrnos[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]