Braille

De Vouiquipèdia, l’enciclopèdia abada.
Cél articllo est ècrit en arpitan liyonês / ORB lârge. Lo blâson du Liyonês


Lo Braille est un sistèmo d’ècritura a pouent salyant, qu, se sêrvont les pèrsones avôglles ou fortament malvèyantes. Lo sistèmo porte lo nom de son inventor, lo francês Louis Braille (1809-1852) qu’avèt pèrdu la vua dens un accident. Èlèvo a l’Institucion Rèyâla dus jouènos avôgllos, il modifie et amèlyore lo code Barbier. En 1829 parêt lo premiér èxposâ de sa mètode.

Lo code Braille[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Lo Braille standârd est representâ dens una matrice de 6 pouènts, en doues colones de três. Cha caractèro est representâ pèr yun a siés pouents, ‘na matrice blanche est un espâço. I at donc 63 possibilitâs.

Les letres[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Louis Braille at proposâ ceti sistèmo de bâse, qu’est usâ dens la majoritâ des adaptacions du Braille dens lo mondo:



























       

La reprèsentacion est concevua de maniére logica:

  • En apondant lo pouent 3 a les letres de « a » a « j », on obtent les letres de « k » a « t ».
  • En apondant le pouent 6 a les lètras de « k » à « o », on obtent les letres de « u » a « z » (sens comtar la « w »).
  • La « w » est obtenua par apond du pouent 6 a la letra « j ».

Diacriticos por lo francês[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Dens lo sistèmo inicial, Louis Braille at proposâ de diacriticos por lo francês:















Diacriticos por l’arpitan[changiér | changiér lo tèxto sôrsa]

Nos povens iqui proposar de diacriticos propres a l’arpitan: