« Cogne » : difèrences entre les vèrsions

De Vouiquipèdia, l’enciclopèdia abada.
Contenu supprimé Contenu ajouté
Arkelin (discussion | contribucions)
Aucun résumé des modifications
mielx d’ense + doux-três aponses (a complètar)
Legne 1 : Legne 1 :
{{Grafia - Vâldoten en ORB lârge}}{{Vêre homonimos|Cogne (homonimia){{!}}Cogne}}{{Articllo en ôtra grafia|ôtra grafia=[[Vouiquipèdia:Grafiya B.R.E.L.|grafia B.R.E.L.]]|nan=ouè|Cogne (B.R.E.L.){{!}}Cogne}}
{{Grafia - Vâldoten en ORB lârge}}{{Vêre homonimos|Cogne (homonimia){{!}}Cogne}}{{Articllo en ôtra grafia|ôtra grafia=[[Vouiquipèdia:Grafiya B.R.E.L.|grafia B.R.E.L.]]|nan=ouè|Cogne (B.R.E.L.){{!}}Cogne}}{{Enfocajon Comena d’Étalie
| color = EB1C24
[[Fichiér:Panorama_Cogne.jpg|figura|300px|Bèla vuya de ''Vela'' que ’l est lo bôrg de Cogne.]]
| color titro = FFF
'''Cogne'''<ref name="Stich">{{fr}} [[Domenico Stich]] - « ''Dictionnaire francoprovençal-français et français-francoprovençal'' », Tonon, Le Carré, 2003, p. 164 et pués 396.</ref> {{AFE|[ˈkɔ.ɲə]}} (''{{lengoua|fr|Cogne}}'' {{AFE|[kɔɲ]}}<ref name="DOP">{{it}} [[Bruno Migliorini]] et al. - [http://www.dizionario.rai.it/poplemma.aspx?lid=72566 « ''Scheda sul lemma "Cogne"'' »], dedens « ''Dizionario d’ortografia e di pronunzia'' », Rai Eri, 2007.</ref> en [[francês]] et {{AFE|[ˈkɔɲ.ɲe]}}<ref name="DOP"/> en [[étalien]]) ’l est na [[Comena (Étalia)|comena]] [[Étalia|étalièna]] et [[Arpetania|arpetana]] de la [[Vâl d’Aoûta|Valâ d’Aoûta]].
| nom = Cogne
| prononciacion = [ˈkɔ.ɲə]
| grafia nom1 = En [[Vouiquipèdia:Grafiya B.R.E.L.|grafia B.R.E.L.]]
| nomGrafia1 = Cogne
| racLatin = Cŭnĭa
| nomItalien = Cogne {{AFE|[ˈkɔɲ.ɲe]}}
| lengouaLocâla1 = [[francês]]
| nomLocâl1 = Cogne {{AFE|[kɔɲ]}}
| lengouaLocâla2 = [[piemontês]]
| nomLocâl2 = Cogne
| émâge = Panorama_Cogne.jpg
| lègenda = Bèla vuya<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[ˈvøː.ja]}} de « '''viua''' » ''f''.</ref> de ''Vela'' que ’l est lo bôrg de Cogne.
| blâson = Blason ville It Cogne (AO).svg
| drapél =
| règion culturâla = {{Arpetania}}
| règ = VAO
| prov =
| istat = 007021
| cp = 11012
| tèl = 0165
| mère = Franco Allera
| mandat mère = 2015-2020
| populacion = 1483
| an_pop = 31 de dèc. 2010<ref>{{it}} [http://www.istat.it/popolazione/demo/?codice=007021 ''Popolazione residente e bilancio demografico''], sus lo seto de l’[[Istituto nazionale di statistica|ISTAT]].</ref>
| gentilyiço = Cognenc, Cognenche{{retrèt|<small>'''en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|ORB lârge]]'''</small>}}Cognèn, Cognèntse{{retrèt|<small>'''en [[Vouiquipèdia:Grafiya B.R.E.L.|grafia B.R.E.L.]]'''</small>}}
----
Cognino, Cognina{{retrèt|<small>'''en [[italien]]'''</small>}}
| patrons = [[Ôrs d’Aoûta|Sant-Ôrs]]
| vôga = {{1ér}} de fevriér
| longitude = 7.36667
| latitude = 45.60000
| hôt mini = 1544
| hôt maxi = 4061
| supèrficie = 213.04
| code_cadâstro = C821
| seto_Vouèbe = http://www.comune.cogne.ao.it
}}
'''Cogne''' {{AFE|[ˈkɔ.ɲə]}}<ref name="Stich">{{fr}} [[Domenico Stich]], ''Dictionnaire francoprovençal-français et français-francoprovençal'', Tonon, Le Carré, 2003, {{pp.}}164 et 396.</ref> (''{{lengoua|fr|Cogne}}'' {{AFE|[kɔɲ]}}<ref name="DOP">{{it}} [[Bruno Migliorini]] et al., [https://www.dizionario.rai.it/p.aspx?nID=lemma&rID=333491&lID=1016395 ''Cogne''], dedens ''Dizionario d’ortografia e di pronunzia'', Rai Eri, 2007.</ref> en [[francês]] et {{AFE|[ˈkɔɲ.ɲe]}}<ref name="DOP"/> en [[italien]]) ’l est na [[Comena (Étalia)|comenna]]<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[kə.ˈmø̃.na]}} de « '''comena''' » ''f''.</ref> [[Italie|italiènna]]<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[i.ta.ˈljɛ̃.na]}} de « '''italièna''' » ''a f''.</ref> et [[Arpetania|arpitanna]]<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[ar.pi.ˈtã.na]}} de « '''arpetana''' » ''a f''.</ref> de la [[Vâl d’Aoûta|Valâ d’Aoûta]].


Les habitents du velâjo [[gentilyiço|’l ant nom]] ''les Cognenc'' {{AFE|[le kɔ.ˈɲɛ̃]}} et ''les Cognenches'' {{AFE|[le kɔ.ˈɲɛ̃.tsə]}}<ref name="Stich"/>.
Les<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[le]}} (devant una voyèla {{AFE|[le.z‿]}}) de « '''los''' » ''art mpl''.</ref> habitents du velâjo [[gentilyiço|’l ant nom]]<ref group="V">« '''’l ant nom''' » {{AFE|[l‿ã nɔ̃]}} ''loc v'' ’l est la môda de dére vâldotêna por « '''s’apèlont''' » ''3{{éma}} pèrs du pl du pres de l’endic du v'' « '''s’apelar''' ».</ref> ''les Cognenc'' {{AFE|[le kɔ.ˈɲɛ̃]}} et ''les Cognenches'' {{AFE|[le kɔ.ˈɲɛ̃.tsə]}}<ref name="Stich"/>.


== Geografeya<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[ʒe.o.ɡra.ˈfe.ja]}} de « '''geografia ''' » ''f''.</ref> ==
== G·eografeya ==
Cogne sè trôve a la fin de la [[Comba de Cogne|comba du mémo nom]]. Lo cârro comunâl ’l at dedens ’cor la [[Vâlnontê]], lo [[valon de Grôson]], lo [[valon de l’Ortiér]], la Valelye et lo valon de Gemelyan.
Cogne sè trôve a la fin de la [[Comba de Cogne|comba du mémo nom]]. Lo cârro comunâl ’l at dedens ’cor<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[ku]}} de « '''oncor''' » ''adv''.</ref> la [[Vâlnontê]], lo [[valon de Grôçon]], lo [[valon de l’Ortiér]], la ''Valelye'' et lo ''valon de Gemelyan''.


La [[Grant-Égoue|Grànt-Égouie]] ’l est lo [[Torrent|torrent principâl]] de la comba de Cogne.
La [[Grant-Égoue|Grànt-Égouie]] ’l est lo [[Torrent|torrent principâl]] de la comba de Cogne.


== Histouère ==
== Histouère ==
La populacion de l’hôta<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[ˈaː.ta]}} de « '''hiôta''' » ''a f''.</ref> comba de Cogne ’l est venuya<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[və.ˈnøː.ja]}} de « '''vegnua''' » ''pp f''.</ref> des<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[di]}} (devant una voyèla {{AFE|[di.z‿]}}) de « '''de les''' » ''art fpl''.</ref> [[Valâdes arpetanes|valâdes arpitannes]]<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[ar.pi.ˈtã.nə]}} de « '''arpetanes''' » ''a fpl''.</ref> du [[Piemont]].
La populacion de l’hôta comba de Cogne ’l est venuya des [[valâdes arpetanes]] du [[Piemont]].


Sa tradecion ’l est reprèsentâye per les [[pitsèts de Cogne]] (localament ''les pits'') et per ses pllats tipecos, come la [[sopèta de Cogne]], lo pan [[mècolin]] et lo [[Câfè a la vâldotêna|câfè a la cognenche]].
Sa tradecion<ref group="V">Varianta vâldotêna {{AFE|[tra.də.ˈʃõ]}} de « '''tradicion''' » ''f''.</ref> ’l est reprèsentâye per les [[pichèts de Cogne]] (localament ''les piches'') et per ses pllats tipecos, come la [[sopèta de Cogne]], lo pan [[mècolin]] et lo [[Câfè a la vâldotêna|câfè a la cognenche]].


L’histouère modèrna de Cogne ’l est liyêye a cela des [[menes de Cogne]].
L’histouère modèrna de Cogne ’l est liyêye a cela des [[menes de Cogne]].


== Monuments et pôsts d’entèrèt ==
== Monuments et pôsts d’entèrèt ==
* La [[Mêson des pits]] ;
* la [[mêson des piches]] ;
* Lo musê des [[menes de Cogne]].
* lo musê des [[menes de Cogne]] ;
* La Mêson du cadran soléro
* la ''mêson du cadran solèro''.


== Pèrsonalitâts nèssuyes en Cogne ==
== Pèrsonalitâts nèssuyes en Cogne ==
* [[Vincenzo Perruchon]], squior de fond ;
* [[Vincenzo Perruchon]], squior de fond ;
* [[Cèsar Èmanuèl Grappin]], homo poleteco, sendec et mèdecin ;
* [[Cèsar Èmanuèl Grappin]], homo poleteco, sendeco et mèdecin ;
* [[Léon-Clément Gérard]] (1810-1876), encurâ et poèto ;
* [[Léon-Clément Gérard]] (1810-1876), encurâ et poèto ;
* [[Anselme Perret]] (1866-1907), poèto ;
* [[Anselme Perret]] (1866-1907), poèto ;
Legne 39 : Legne 77 :
== Notes et rèferences ==
== Notes et rèferences ==
=== Notes ===
=== Notes ===
{{Rèferences|groupo=Nota}}
{{Rèferences|groupo=N}}

=== Noms d’endrêt ===
{{Rèferences|groupo=T}}

=== Vocabulèro ===
{{Rèferences|groupo=V}}


=== Rèferences ===
=== Rèferences ===

Vèrsion du 22 novembro 2022 a 23:30

Cél-t[V 1] articllo ’l est[V 2] ècrit en arpitan[V 3] vâldoten / ORB lârge. Lo blâson de la Vâl d’Aoûta


Pâge d’éde sus l’homonimia Por los articllos homonimos, vêde Cogne.
Pâge d’éde sus les ôtres grafies Por l’articllo en grafia B.R.E.L., vêde Cogne.
Cogne
[ˈkɔ.ɲə]

Cogne
Bèla vuya[V 4] de Vela que ’l est lo bôrg de Cogne.
Blâson de Cogne
Hèraldica

Gentilyiço Cognenc, Cognencheen ORB lârgeCognèn, Cognèntseen grafia B.R.E.L.

Cognino, Cogninaen italien

Noms arpetans
En grafia B.R.E.L. Cogne
Noms ètrangiérs
Nom latin (racena) Cŭnĭa
Nom italien Cogne [ˈkɔɲ.ɲe]
Nom francês Cogne [kɔɲ]
Nom piemontês Cogne
Administracion
Règion
culturâla
Drapél de l’Arpetania Arpetania
Payis Drapél de l’Italie Italie
Règion Drapél de la Vâl d’Aoûta Vâl d’Aoûta 
Code postâl 11012
Code ISTAT 007021
Code cadastrâl C821
Prèfixo tèl. 0165
Dèmografia
Populacion 1 483 hab. (31 de dèc. 2010[1])
Densitât 7 hab./km2
Geografia
Coordonâs 45° 36′ 00″ bise, 7° 22′ 00″ levant
Hôtior Min. 1 544 m
Max. 4 061 m
Supèrficie 21 304 ha = 213,04 km2
De tota sôrta
Sant patron Sant-Ôrs
Dèdicace 1ér de fevriér
Localisacion
Geolocalisacion sus la mapa : Vâl d’Aoûta
Vêde dessus la mapa administrativa de la Vâl d’Aoûta
Cogne
Geolocalisacion sus la mapa : Italie
Vêde dessus la mapa administrativa d’Italie
Cogne
Geolocalisacion sus la mapa : Italie
Vêde dessus la mapa topografica d’Italie
Cogne
Lims
Seto Vouèbe http://www.comune.cogne.ao.it

Cogne [ˈkɔ.ɲə][2] (Cogne [kɔɲ][3] en francês et [ˈkɔɲ.ɲe][3] en italien) ’l est na comenna[V 5] italiènna[V 6] et arpitanna[V 7] de la Valâ d’Aoûta.

Les[V 8] habitents du velâjo ’l ant nom[V 9] les Cognenc [le kɔ.ˈɲɛ̃] et les Cognenches [le kɔ.ˈɲɛ̃.tsə][2].

Geografeya[V 10]

Cogne sè trôve a la fin de la comba du mémo nom. Lo cârro comunâl ’l at dedens ’cor[V 11] la Vâlnontê, lo valon de Grôçon, lo valon de l’Ortiér, la Valelye et lo valon de Gemelyan.

La Grànt-Égouie ’l est lo torrent principâl de la comba de Cogne.

Histouère

La populacion de l’hôta[V 12] comba de Cogne ’l est venuya[V 13] des[V 14] valâdes arpitannes[V 15] du Piemont.

Sa tradecion[V 16] ’l est reprèsentâye per les pichèts de Cogne (localament les piches) et per ses pllats tipecos, come la sopèta de Cogne, lo pan mècolin et lo câfè a la cognenche.

L’histouère modèrna de Cogne ’l est liyêye a cela des menes de Cogne.

Monuments et pôsts d’entèrèt

Pèrsonalitâts nèssuyes en Cogne

Galerie de fotôs

Notes et rèferences

Notes

Noms d’endrêt

Vocabulèro

  1. Varianta vâldotêna devant una voyèla [si.t‿] de « cél » [si] a dèm m.
  2. Varianta vâldotêna [l‿e] de « est » 3éma pèrs du sing du pres de l’endic du v « étre », qu’emplèye lo pronom sujèt « ’l ».
  3. Varianta vâldotêna [ar.pi.ˈtã] de « arpetan » m.
  4. Varianta vâldotêna [ˈvøː.ja] de « viua » f.
  5. Varianta vâldotêna [kə.ˈmø̃.na] de « comena » f.
  6. Varianta vâldotêna [i.ta.ˈljɛ̃.na] de « italièna » a f.
  7. Varianta vâldotêna [ar.pi.ˈtã.na] de « arpetana » a f.
  8. Varianta vâldotêna [le] (devant una voyèla [le.z‿]) de « los » art mpl.
  9. « ’l ant nom » [l‿ã nɔ̃] loc v ’l est la môda de dére vâldotêna por « s’apèlont » 3éma pèrs du pl du pres de l’endic du v « s’apelar ».
  10. Varianta vâldotêna [ʒe.o.ɡra.ˈfe.ja] de « geografia  » f.
  11. Varianta vâldotêna [ku] de « oncor » adv.
  12. Varianta vâldotêna [ˈaː.ta] de « hiôta » a f.
  13. Varianta vâldotêna [və.ˈnøː.ja] de « vegnua » pp f.
  14. Varianta vâldotêna [di] (devant una voyèla [di.z‿]) de « de les » art fpl.
  15. Varianta vâldotêna [ar.pi.ˈtã.nə] de « arpetanes » a fpl.
  16. Varianta vâldotêna [tra.də.ˈʃõ] de « tradicion » f.

Rèferences

  1. (it) Popolazione residente e bilancio demografico, sus lo seto de l’ISTAT.
  2. 2,0  et 2,1(fr) Domenico Stich, Dictionnaire francoprovençal-français et français-francoprovençal, Tonon, Le Carré, 2003, pp. 164 et 396.
  3. 3,0  et 3,1(it) Bruno Migliorini et al., Cogne, dedens Dizionario d’ortografia e di pronunzia, Rai Eri, 2007.