Aller au contenu

Éde:Novèlologismos : Musica

De Vouiquipèdia, l’enciclopèdia abada.
Cela pâge est ècrita en arpetan supradialèctâl / ORB lârge. Lo blâson panarpetan


Vê-que na lista de novèlologismos sus la musica en ORB :

  • Los mots en orange sont de corrèccions, prècisions, variantes ou ben agrantissements.
  • Los mots en vèrd sont de proposicions.
  • Los mots marcâs d’un’ètêlèta* sont de fôrmes en atendent que meritont pôt-étre na corrèccion que vindrat ples târd.

FR (Fribôrg), VD (Payis de Vôd), GE (Geneva), NE (Nôchâtél), VS (Valês), AO (Vâl d’Aoûta), Ly (Liyon), SE (Sant-Etiève), VdG (Vâr-de-Giér).

ArpetanFrancêsSôrsa
acordèon m
acordèonisto m, acordèonista f

accordéon m, var. acordion m, étot : vioula f, organin m (AO)
accordéoniste m / f, var. acordionisto m, étot : jouyor d’organin loc nom m (AO)
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
ârbâda faubade f, var. ârbârda fGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
balâda fballade fChenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
banjo mbanjo mGovèrt 2003[1]
bârdo m, bârda fbarde m, bardesse f, poète gaulois loc nom mGovèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
baroco m
baroco a m, baroca a f
baroque m ; style contourné loc nom m
→ baroque a env
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
bâssa fbasse f, var. bâs m (AO)Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
bateria fbatterie f, var. baterie fChenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
bècârro m
bècârro a m, bècârra a f
bécarre m
→ bécarre a env
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
bèmol m
bèmol a m, bèmola a f
bémol m, var. bèmolo m
→ bémol a env, var. bèmolo a m
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
bombârda fbombarde fGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
bombardon mhélicon mGovèrt 2003[1]
bordon mbourdon m ; grosse cloche loc nom f ; jeu d’orgue loc nom mChenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
bouescs mplbois mplGovèrt 2003[1]
cambâjo menjambement m, var. gambâjo m (AO)Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
cancôrna fcornemuse f, étot : charamél m ; quinquèrna f, côrnamusa f (Arbanês)Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
chanterèssa fcantatrice fGovèrt 2003[1]
charamél mcornemuse f, étot : cancôrna f, quinquèrna f, côrnamusa f (Arbanês)Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
cimbales fpl
cimbala f
cymbales fpl, étot : plats mpl (AO)
cymbale f (Antiquitât)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
citro mcistre, cithre m (Histouère)Govèrt 2003[1]
cllarin m (AO)
sonàr lo ~ loc v (AO)
cllarinisto m, cllarinista f (AO)
clairon m, var. clarin m
sonner, jouer du clairon loc v
qui joue du clairon loc-frâsa, var. clarinisto m
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
cllarinèta f
cllarinètisto m, cllarinètista f
clarinette f, var. clarinèta f
clarinettiste m / f, qui joue de la clarinette loc-frâsa, var. clarinètisto m
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
cllassico a m, cllassica a f
musica cllassica loc nom f

cllasseco a m, cllasseca a f (AO)
classique a env, var. classico a m, cllasseco a m (AO)
musique classique loc nom f, var. museca cllasseca loc nom f (AO), musica classica loc nom f
→ classique a env, var. classeco a m
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
cllavacin m (Cogne)accordéon m, var. clavacin mChenâl / Vôterin 1997
cllavecin m
sonar lo ~ loc v
clavecin m, var. clavecin m
jouer du clavecin loc v, var. sonàr lo ~ loc v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
cllèron mclairon m, var. clèron m, étot : cllarin m (AO)Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
cllica fclique f, fanfare f, var. clica f ; groupe de musiciens loc nom m, étot : fanfâra f, musica fChenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
composicion f
composior m, composiosa f

composition f, var. composecion f (AO)
→ compositeur m, compositrice f, var. composiœr, compositor, compositœr m, compositrice f (AO), étot : fassior de musica loc nom m
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
concèrtisto m, concèrtista f
concèrto m
concertiste m / f
→ concerto m
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
contrabâssa fcontrebasse f, var. contrebâssa fGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
cor m
corâlo m
corâlo a m, corâla a f
coristo m, corista f
chœur m, var. cœr m, cuer m
choral m
choral a m, chorale a f
→ choriste m / f, var. coralisto m (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
côrn m
~ de chace loc nom m
cor (de chasse) (loc nom) m
cor de chasse loc nom m, var. ~ de chaça loc nom m
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
côrnamusa f (Arbanês)cornemuse f, var. cœrnamusa fVerèt 2023
cornèt m

jouyor de ~ loc nom m, jouyosa de ~ loc nom f
sonar lo ~, sonar la ~ loc v
cornet m, petite trompe rustique loc nom f (en écorce de noisetier...), var. cornèta f (AO), étot : piôrna f (Chambèri, Arbanês)
cornettiste m / f

jouer du cornet loc v, var. sonàr la cornèta loc v (AO), étot : cornar v
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
crèsenèt m
crèsenèta f
(grosse) crécelle (loc nom) f, étot : criquèt m, râcllèta f (AO), raganèla f
petite crécelle loc nom f
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
criquèt mcrécelle f, étot : crèsenèt m, râcllèta f (AO), raganèla fGovèrt 2003[1]
croche fcroche f ; gros crochet loc nom m (AO)Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
dièso mdièse mChenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
discô mdisco mGovèrt 2003[1]
discotèca f
discô f
discothèque f
→ disco f
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
djaz mjazz m, var. djazo, jaz, jazo mGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
enstrument m

~ a côrda loc nom m
~ a sofllèt loc nom m
enstrumentâl m
enstrumentâl a m, enstrumentâla a f
instrument m (de musique), var. enstrumuent m (Chamôni), èstrument m (AO)
instrument à corde loc nom m
instrument à vent loc nom m, var. ~ a soflèt loc nom m
instrumental m, var. enstrumentâlo m
instrumental a m, instrumentale a f, var. enstrumentâlo a m
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
èpenèta fépinette mGovèrt 2003[1]
fanfâra f
~ comunâla loc nom f
~ militèra loc nom f
arrevar en ~ loc v
fanfare f ; groupe de musiciens loc nom m, étot : cllica f, musica f
fanfare municipale loc nom f
fanfare militaire loc nom f
arriver en grande pompe loc v, var. arrevàr en ~ loc v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
fassior de musica loc nom m, fassiosa de musica loc nom fcompositeur m, compositrice f, var. fassiœr de musica, fesior de musica loc nom mVerèt 2023
fifro m
étre ~ loc v
sonar lo ~ loc v
fifre m
être pris de vin loc v, être soûl, ivre loc v
jouer du fifre loc v, var. sonàr lo ~ loc v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
fllôta f
jouyor de ~ loc nom m, jouyosa de ~ loc nom f (AO)
sonar la ~ loc v
fllutèta f
fllutior m, fllutiosa f (VD)

fllutisto m, fllutista f

flûte f, chalumeau m ; verre à champagne loc nom m, var. flôta f
flûtiste m / f, joueur de flûte loc nom m, joueuse de flûte loc nom f

jouer de la flûte loc v, var. sonàr la ~ loc v (AO)
petite flûte loc nom f, var. flutèta f
flûtiste m / f, joueur de flûte loc nom m, joueuse de flûte loc nom f, var. flutior m
flûtiste m / f, qui joue de la flûte loc-frâsa, var. flutisto m, étot : fllutior m (VD), jouyor de ~ loc nom m (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
frasolèt m (Cogne)harmonica (à bouche) (loc nom) mChenâl / Vôterin 1997
frustapot m



(un) pâr de ~s loc nom m
sonar lo ~, los ~s loc v
harmonica (à bouche) (loc nom) m, étot : frasolèt m (Cogne), grata-grouen m ; music’a gola loc nom f, music’a grouen loc nom f ; râp’a grouen loc nom f ; lima-potes f, lima f ; violon a grouen loc nom m ; harmonica m
(un) harmonica loc nom m, var. (un) pàr de ~s loc nom m (AO)
jouer de l’harmonica loc v, var. sonàr lo ~, les ~s loc v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
fuga ffugue fGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
gama fgamme f ; plain-chant loc nom mChenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
genro mgenre m, var. janro m (francèyâjo)Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
guimbârda fguimbarde f ; refrain monotone loc nom m, étot : rima f, ressèta fChenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
guitâra f
guitaristo m, guitarista f
guitare f
guitariste m / f
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
gzilofono mxylophone mGovèrt 2003[1]
harmonica mharmonica mGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
harmonion m
menar de l’~ loc v
les pèdâles fant alar lo sofllèt de l’~ loc-frâsa

harmonium m, var. harmoniomo m
jouer de l’harmonium loc v, var. jouyér de l’~ loc v (AO)
les pédales actionnent la soufflerie de l’harmonium loc-frâsa, var. les pèdâles fant alàr lo soflèt de l’~ loc-frâsa (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
hârpa f
harpisto m, harpista f
harpe f
harpiste m / f, qui joue de la harpe loc-frâsa
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
hôtbouès m
hôtboyisto m, hôtboyista f
hautbois m
hautboïste m / f, qui joue du hautbois loc-frâsa
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
lira f
sonar la ~ loc v
lyre f, var. léra f
jouer de la lyre loc v, var. sonàr la ~ loc v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
luto mluth mGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
mandolena f
sonar la ~, sonar lo ~ loc v
mandoline f, var. mandolin m (AO)
jouer de la mandoline loc v, var. sonàr lo mandolin loc v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
mèlodia f
mèlodico a m, mèlodica a f
mélodie f, var. mèlodie f, étot : musica f ; êr m
mélodique a env
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
mèlomano a m & m, mèlomana a f & fmélomane a env & m / fGovèrt 2003[1]
mètronomo mmétronome mGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
musèta fmusette fChenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
musica f

acutar de ~ a la radiô, sus un disco loc v

acutar la ~ loc v
papiér a ~ loc nom m
sentir la ~ loc v
musicâl a m, musicâla a f
musique f ; solfège m ; instrument de musique loc nom m ; fanfare f ; groupe de musiciens loc nom m ; mélodie f ; rengaine f, var. museca f
écouter de la musique à la radio, sur un disque loc v, var. acutàr de museca a la radiô, sus un disco loc v (AO)
écouter de la musique loc v, var. acutàr la museca loc v (AO)
partition musicale loc nom f, var. papiér a museca loc nom m (AO)
entendre de la musique loc v, var. sentir la museca loc v (AO)
musical, mélodieux a m, musicale, mélodieuse a f, var. musicâlo a m
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
nota f
notar v
note f (de musique)
→ noter v, écrire de la musique loc v, var. notàr v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
octava f
~ de la féta loc nom f
octave f (de fête, de musique), var. ôctava f (AO)
octave de la fête loc nom f, var. ôctava de la féta loc nom f (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
ôditorion mauditorium m, étot : sâla de les fétes loc nom fGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
opèra m
~-boufa m
~-comico m
~ de Mozârt loc nom m
~ de Vèrdi loc nom m
~ lirico loc nom m
alar a l’~ loc v
grant-~ m
opéra m (lieu et composition musicale)
→ opéra bouffe loc nom m
opéra-comique m
opéra de Mozart loc nom m
opéra de Verdi loc nom m
opéra lyrique loc nom m
aller à l’opéra loc v, var. alàr a l’~ loc v (AO)
grand opéra loc nom m
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
opèrèta fopérette fGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
ordon m (Arvelâr)portée musicale loc nom fStich 2003
Verèt 2023
ôrga f
ôrgues fpl
(les) ~ d’un’égllése loc nom fpl

fâre alar les ~ loc v
fâre sonar les ~ a ‘n entèrrament loc v

juès de les ~ loc nom mpl
sentir les ~ loc v
sofllèt de les ~ loc nom m
sonar les ~ a grant-mèssa loc v

tubos de les ~ loc nom mpl
orgue m, var. ôrgo m
→ orgue m, orgues fpl
(l’)orgue d’une église loc nom m, var. (les) ~ d’una égllése loc nom fpl (AO)
jouer des orgues loc v, var. fére alàr les ~ loc v (AO)
faire sonner l’orgue à une messe de funérailles loc v, var. fére sonàr les ~ a un entèrrament loc v (AO)
jeux d’orgue loc nom mpl, var. juès des ~ loc nom mpl (AO)
entendre pleurer les enfants loc v
soufflet de l’orgue loc nom m, var. soflèt des ~ loc nom m (AO)
sonner l’orgue à grand-messe loc v, var. sonàr les ~ a grant-mèssa loc v (AO)
tuyaux d’orgue loc nom mpl, var. tubos des ~ loc nom mpl (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
organin m (AO)
jouyor de ~ loc nom m, jouyosa de ~ loc nom f (AO)
sonar l’~ loc v (AO)
accordéon m, étot : cllavacin m (Cogne)
accordéoniste m / f, joueur d’accordéon loc nom m, joueuse d’accordéon loc nom f
jouer de l’accordéon loc v, var. sonàr l’~ loc v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
orquèstro m
~ de dance loc nom m
~ sinfonico loc nom m

mêtre d’~ loc nom m
orquèstracion f
orquèstrar v
orchestre m, var. orquèstra f (AO)
orchestre de danse loc nom m, var. orquèstra de dance loc nom f (AO)
orchestre symphonique loc nom m, var. orquèstra sinfonica loc nom f (AO)
→ chef d’orchestre loc nom m, var. mêtro d’~ loc nom m
orchestration f
orchestrer v, var. orquèstràr v (AO)
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
particion fpartition f (musicale), étot : papiér a musica loc nom mChenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
pèrcussions fplpercussions fplGovèrt 2003[1]
piano m
~ a cova loc nom m
~ a manelye loc nom m
~ de concèrt loc nom m
acordar un ~ loc v
sonar lo ~ loc v
pianisto m, pianista f
piano m
piano à queue loc nom m, var. ~ a coa loc nom m (AO)
piano mécanique loc nom m
piano de concert loc nom m
accorder un piano loc v, var. acordàr un ~ loc v (AO)
jouer du piano loc v, var. sonàr lo ~ loc v (AO)
→ pianiste m / f
Chenâl / Vôterin 1997
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
piôrna f (Chambèri, Arbanês)cornet m, petite trompe rustique loc nom f (en écorce de noisetier...) ; geignarde, pleurnicharde f, var. piœrna fORB 4.9.18
Verèt 2023
pipél mpipeau m, var. pipô mGovèrt 2003[1]
Verèt 2023
polifonico a m, polifonica a fpolyphonique a envGovèrt 2003[1]
pope fpop fGovèrt 2003[1]
portâ fportée f (de musique), étot : ordon m (Arvelâr)Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
prèludo mprélude mGovèrt 2003[1]
quésse f
grôssa ~ loc nom f
quèsson m
caisse f (Musica), var. quéssa f
grosse caisse loc nom f
→ caisson m, (grosse) caisse (loc nom) f, coffre m (d’un char)
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
quinquèrna fcornemuse f, étot : charamél m ; cancôrna f, côrnamusa f (Arbanês)Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
râcllèta f (AO)crécelle f, var. râclèta f, râlyèta f (vâl d’Arli, Biôfortenc), étot : crèssèla f, grincena f, gringèt m, risca f (Gabi), tènèbros mpl ; crèsenèt m, criquèt m, raganèla fChenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Vôterin 2019
Verèt 2023
raganèla fcrécelle f, étot : crèsenèt m, criquèt m, râcllèta f (AO)Govèrt 2003[1]
rape mrap mGovèrt 2003[1]
sublèt m
~ de bouesc que fant los megnâts loc nom m

(lo) ~ des vâlèts de vela loc nom m
(los) grants-~s (loc nom) mpl

t’és franc un ~ loc-frâsa
sifflet m, var. subllèt m
sifflet en bois que fabriquent les enfants loc nom m, var. ~ de bouesc que fant les menâts loc nom m (AO)
(le) sifflet des sergents de ville loc nom m
(les) orgues (loc nom) fpl, (les) grandes orgues loc nom fpl, var. (lo) grant-~ (loc nom) m
tu es vraiment un sot loc-frâsa
Chenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Verèt 2023
touba mcor des Alpes loc nom mVerèt 2023
viôrga forgue de Barbarie loc nom m, musique désagréable loc nom f, var. viôrna f, viôrba f, étot : ôrgo de Barbarie loc nom mStich 2003
Govèrt 2003[1]
Verèt 2023
vioula falto m ; accordéon m, viole f ; vielle fChenâl / Vôterin 1997
Stich 2003
Govèrt 2003[1]
Fâvro / Stich 2005[2]
Verèt 2023
  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 (fr) Gzaviér Govèrt, Lexique onomasiologique des néologismes et des termes spécialisés du francoprovençal, dedens Dictionnaire francoprovençal-français et français-francoprovençal per Domenico Stich, Tonon, Le Carré, 2003, pp. 421-464.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 (fr) Alen Fâvro, Domenico Stich, Diccionèro de fata savoyârd-francês, francês-savoyârd, Fouènant, Yoran Embanner, 2005.